Sürekli filmlerde ve kitaplarda karşımıza çıkan komplo teorileri bizi ütopik bir geleceğe hazrılamak için devreye mi koyuluyor? Son dönemlerde yaşanan "çip krizleri, ticari yolların kapatılması ve Covid-19 salgını bizi farklı bir geleceğemi hazırlıyor?
Binlerce yıllık insanlık tarihi, yaşamı boyunca savaşlar, salgınlar, ekonomik buhranlar ve doğal afetler gibi sayısız insan eliyle veya doğal yollarla olan sorunlarla boğulmuş. Geçmişe baktığımızda insanlık kontrolünde olan her olay gücü elinde barındıran bölgelerin veya devletlerin çıkarları doğrultusunda gerçekleştirilmiş.
Ancak içerisinde bulunduğumuz dönem bize öyle sıkıntılar sunmuş ki, görünüşe göre tüm devletler, tüm bölgeler ve tüm sosyolojik yapılar kısacası tüm dünya a'dan z'ye bu sorunların içinde boğulmuş durumda. Mantıklı gözler bize gösteriyor ki son dönemde yaşanan bu problemlerde birileri tarafından bizlere musallat edilmiş ancak akıllardaki soru, hedefin neden tüm dünya olduğu yönünde.
Kısa süreler içerisinde oluşmuş birbirini takip eden komplo teorilerini andıran senaryolar, dünya ticaretini, lojistiğini ve üretimini kökten durduracak gibi. Özellikle son dönemde mobil cihazlardan, otomobil sektörüne hayatımızın neredeyse tamamını kapsayan tüm teknolojik araçların içerisinde bulunan çip teknolojinin üretimi durmuş durumda. Bu durumdan çok büyük zarara uğrayan şirketler lojistik faaliyetlerinin de sabote edilmesinden sonra büyük darboğaza girdi.
Covid-19 krizi
Tarihler 2019'un sonunu gösterdiğinde dünya kısa sürede gözünü Çin'de oluşturulan yeni salgına çevirdi. Corona adı verilen virüs kısa süre içerisinde tüm dünyada faaliyetlerine başlamış ve insanlığı büyük buhrana uğratacak yeni dönemin başlangıcını vermiş oldu. İlk zamanlarda bazı akademisyen ve bilim insanlarının bu denli bir virüsün günümüzde bu çaplı krize neden olmasına anlam verememesi insanlar tarafından alay konusu olmuştu. Ancak bugün görüyoruz ki Covid pandemisi'nin yeni düzeni kurmakta birilerinin aracı olduğunu ve salgının gerçekten insanları yeni bir sisteme alıştırmasında rol oynadığını düşünüyorlar.
Çin'de ortaya çıkartılan bu virüs insanların hayat düzenini kökten değiştirdikten hemen sonra üretimi, lojistiği ve tedariği'de durdurma noktasına getirdi. Fabrikalarda oluşan kapanmalar üretim faaliyetini gerçekleştirmek zorunda olan diğer fabrikaların tedarik sistemini de etkilediği için ev konsolları, cep telefonları ve hatta otomobiller bile neredeyse üretimini durdurmuş hale geldiler.
Teknolojik cihazların şah damarı, çip krizi
Bir süredir teknloloji firmaları global olarak çip konusunda tedariğin yapılamadığını ve bu sebepten ötürü cihazlarının üretimlerini durdurma noktasına geldiklerini paylaşıyorlardı.
Tarihinden bu yana savaş dönemleri dahil dimdik ayakta durmayı başaran otomobil sektörü bile yaşanan bu parça tedarik sorunu nedeniyle neredeyse üretimlerini durdurma noktasına getirmiş haldeler.
Dünyanın en fazla ev konsolu üreten firması Sony geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada yeni PlayStation 5 modelleri için çip tedariği yapamadığını ve bu sebepten ötürü yok satan oyun konsolunu pazara süremediğini belirtmişti. Öyle ki firma gelecek yıllar için verdiği satış rakamlarına ulaşma yolunda hızla ilerlerken çip krizi nedeniyle bu hedeflere giden yolda durmuş vaziyetteler. Aynı şekilde kesin olarak açıklamalarda bulunmasalar da çoğu akıllı telefon üreticisi şirket, üretim hattında parça tedariği edemediği için faaliyetlerini durdurma noktasına gelmiş halde.
23 Mart 2021 tarihinde Süveyş kanalından geçmekte olan Japon merkezli bir şirkete ait Ever Given adlı yük gemisi ilginç bir şekilde yatay halde karaya oturarak Süveyş Kanalını geçişe tıkadı. Yetkililerin açıklamalarına göre olaydan sonra kanal geçişi için bekleyen gemi sayısı 350'ye yükseldi. 350 adet yük gemisinin içerisinde yaşamımızız tamamını kaplayan teknolojik aletlerden otomobillere tüm cihazların yedek parçaları ve üretimi için gereken maddeler bulunuyor. Dünya için çok kritik bir öneme sahip olan bu gemilerin faaliyetlerinin durdurulmuş olması çok kısa süre içerisinde bahsettiğimiz hali hazırda zorluk çeken dünya devi firmaların neredeyse batma derecesine geleceğine işaret.
süveyş kanalı bildiğiniz gibi dünya lojistiğinin ana damarı görevini üstlenmiş durumda. İnsanları şaşırtan gerçek ise bu kadar önemli bir bölgenin böyle basit bir acil durum senaryosu için geçmişte yaptığı bir kurtarma prosedürünün olmaması. Sanki birileri üretim faaliyetlerini kökten durdurmak adına bir dizi olaylar silsilesi başlatmış gibi.
Süveyş Kanalı yöneticisinin yaptığı açıklamaya göre kanaldan geçiş için sıra bekleyen gemilerin tıkanıklık sebebiyle bölgeye vermiş olduğu zarar günlük 14 - 15 milyon dolar arasında değişiyor.
Ayrıca insanlık açısından büyük bir öneme sahip olan gemi lojistiğinin tek problemi bu son yaşadığı kanal krizi değil. Son dönemlerde bölgede sayıları artan deniz korsanları ticari faaliyetlerin gerçekleşmesi için önemli bir araç olan gemilerin mürettebatlarını rehin alıyorlar ve işin komik tarafı derme çatma kayıklarla devasa gemilerde bulunan personelleri rehin alan bu korsanlara büyük devletler istedikleri fidyeleri verip onları gelecekteki saldırılarına hazırlanmaları için daha da güçlendiriyorlar. Geçmişte yaşanan korsan krizlerinde özellikle dünyanın erişemeyeceği bir kabiliyete sahip olan Türk Silahlı Kuvvetleri Deniz Personelleri korsanlık faaliyeti olan bölgelere yaptığı askeri müdahalelerle bölgedeki faaliyetleri neredeyse durdurma noktasına getirmişti. Bugün baktığımızda dünya devletlerinin orada ticari faaliyetleri baltalayan korsanlara neden askeri müdahalelerde bulunmak yerine onlara istedikleri fidyeleri verdikleri akıllarda soru işaretleri bırakıyor.
Dünya yeni sisteme doğru itiliyor mu?
İnsanlık tarihinden bu yana kişlerin, toplulukların ve hatta devletlerin bile hem fiziksel olarak hemde masa başında savaştığı en önemli konu ekonomi olmuştur. Ekonominin en değerli parçası olan para son zamanlarda bitcoin sistemi ile piyasadan yok edilmek isteniyor gibi. Özellikle ülkemizde diğer bölgelere göre daha fazla ilgi duyulan kripto para piyasası tüm dünyadaki insanların fiziksel paralarını veya ülke borsalarında dolanan birimlerini bir süpürge gibi her geçen gün emiyor. Bu durumdan büyük zararlara uğrayan dünya ülkeleri yatırımlarını ve ekonomik sistemlerini korumakta güçlük çekiyorlar.
İnsanların günümüzde yatırımlarını üretime değil de kripto paralara kaydırması dünyada teknolojik gelişmeleri ve faaliyetleri neredeyse durduracak noktaya getirdi. Hal böyleyken vaziyet bizlere gösteriyor ki bu defa yaptırımlar insanlık olarak hepimiz üzerine oynanıyor ve hiç olmadığı kadar birbirimize kenetlenip evrenimize ve insanlığımıza olan inancımızı kaybetmeden insanoğlu üzerinden kazanmak uğruna sitemi kökten değiştiren bir takım kişilere karşı dikkatli ve gözü açık olmalıyız.
İnanmanın kolaylığı, bilmenin zorluğunu her zaman yener
